رتینوئید چیست و با پوست چه می کند؟

رتینوئیدها (Retinoids) مشتقاتی از ویتامین A هستند که به عنوان یکی از قوی‌ترین مواد مراقبتی پوست شناخته می‌شوند. آن‌ها به دلیل اثرات متعددی که بر پوست دارند، در درمان مشکلات پوستی مختلف مانند آکنه، پیری زودرس، و تغییر رنگ پوست به کار می‌روند.

اثرات رتینوئید بر پوست:

• کاهش چین و چروک پوست
• بهبود جای آکنه و لک
• لایه برداری ملایم
• کاهش التهاب مرتبط با آکنه و بیماری های پوستی
• روشن کننده پوست

از بهترین محصولات حاوی رتینوئید برای بهبود مشکلات پوستی + دارای خواص ذکر شده، عبارتند از:

1. کرم ضد چروک صورت رتینول اسکین وان 
2. سرم سالیسیلیک اسید اوردینری 
3. سرم نیاسینامید تن برایت مکس 
4. ژل ضد جوش دیفرین 

از میان موارد بالا، سرم سالیسیلیک اسید اوردینری رو به شدت پیشنهاد میکنیم، چون واقعا تاثیر شگرفی در زیبایی و سلامت پوستتان دارد. 

توضیح کامل تر موارد بالا عبارتند از:

1. افزایش تولید کلاژن: رتینوئیدها باعث تحریک تولید کلاژن در پوست می‌شوند که به کاهش چین و چروک‌ها و بهبود الاستیسیته پوست کمک می‌کند.

2. بهبود جای آکنه و لک: رتینوئیدها می‌توانند تولید سلول‌های پوستی جدید را تسریع کرده و از انسداد منافذ پوست جلوگیری کنند. این امر به کاهش آکنه و جلوگیری از ایجاد لک‌ها کمک می‌کند.

3. لایه‌برداری ملایم: با استفاده مداوم از رتینوئیدها، لایه‌برداری از سلول‌های مرده پوست انجام می‌شود که باعث بهبود بافت و رنگ پوست می‌گردد.

4. کاهش التهاب: رتینوئیدها خاصیت ضد التهابی دارند و می‌توانند به کاهش قرمزی و التهاب مرتبط با آکنه و سایر بیماری‌های پوستی کمک کنند.

5. روشن‌کننده پوست: رتینوئیدها با تنظیم تولید ملانین در پوست، به کاهش لکه‌های تیره و روشن‌تر شدن رنگ پوست کمک می‌کنند.

نکات مهم هنگام استفاده از رتینوئید:

– رتینوئیدها ممکن است در ابتدای استفاده باعث خشکی و تحریک پوست شوند، بنابراین بهتر است با دوزهای پایین شروع کرده و به تدریج مقدار آن را افزایش دهید.
– استفاده از کرم‌های ضد آفتاب در طول دوره مصرف رتینوئیدها ضروری است، زیرا پوست نسبت به نور خورشید حساس‌تر می‌شود.
– در دوران بارداری و شیردهی باید از مصرف رتینوئیدها خودداری شود.

رتینوئید چیست؟

رتینوئیدها دسته‌ای از ترکیبات شیمیایی هستند که از ویتامین A مشتق می‌شوند. این ترکیبات به دلیل خواص بیولوژیکی و اثرات قوی بر پوست و سلامت بدن، در محصولات مراقبتی پوست و درمان‌های پزشکی کاربرد زیادی دارند.

پماد رتینوئید چیست؟

پماد رتینوئید یک محصول موضعی است که حاوی مشتقات ویتامین A، مانند رتینول یا ترتینوئین، می‌باشد و برای درمان مشکلات مختلف پوستی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این پمادها به عنوان یکی از قوی‌ترین درمان‌های ضد پیری، آکنه و لکه‌های پوستی شناخته می‌شوند.

رتینوئید از نظر ساختار شیمیایی

اصطلاح “رتینوئید” به آنالوگ های مصنوعی و طبیعی ویتامین A اشاره دارد. رتینوئید ها دسته ای از ترکیبات مشتق شده از ویتامین A هستند یا شباهت های ساختاری و یا عملکردی با ویتامین A نشان می دهند.

ویتامین A اولین ویتامین تایید شده توسط سازمان غذا و دارو به عنوان یک عامل ضد چروک است که ظاهر سطح پوست را تغییر می دهد و اثرات ضد پیری دارد. ویتامین A در گروهی از مواد محلول در چربی و در دسته رتینوئید ها قرار می گیرد. به غیر از رتینول، این گروه شامل مواد مرتبط ساختاری با خواص بیولوژیکی رتینول است. از آنجایی که فعالیت بیولوژیکی مواد متفاوت است، به منظور استاندارد سازی، آن ها را معادل رتینول قرار داده اند.

ویتامین A و مشتقات آن از جمله موثرترین موادی هستند که روند پیری را کند می کنند. رتینوئید ها مرگ سلولی، تمایز و تکثیر سلول را تنظیم می کنند. خواص ضد چروک رتینوئید ها تکثیر کراتینوسیت ها را تقویت می کند، عملکرد محافظتی اپیدرم را تقویت می کند، از دست دادن آب اپیدرمی را مهار می کند، از کلاژن در برابر تخریب محافظت می کند و فعالیت متالوپروتئینازها را مهار می کند.

رتینوئید ها پرکاربردترین ماده فعال در درمان های موضعی جوانسازی پوست هستند. اشکال مختلف رتینوئید ها در طول سال ها کاربرد های فراوانی در مراقبت های پوستی و زیبایی پیدا کرده اند. آن ها به طور گسترده ای برای درمان بیماری های پوستی مختلف از جمله آکنه، چین و چروک، سرطان پوست، ایکتیوز و پسوریازیس استفاده می شوند.

رتینوئید ها ترکیباتی از هر دو شکل طبیعی و بیولوژیکی فعال ویتامین A (رتینول، رتینال و اسید رتینوئیک) و همچنین آنالوگ های مصنوعی رتینول هستند. بر اساس ساختار مولکولی و خواص، رتینوئیدها را می توان به سه نسل تقسیم کرد:

نسل اول – رتینوئید های طبیعی، مانند رتینول (ویتامین A) و متابولیت های آن – رتینال، ترتینوئین، ایزوترتینوئین

نسل دوم – رتینوئید های تک آروماتیک، آنالوگ های مصنوعی ویتامین A – اترتینات، آسیترتین

نسل سوم – رتینوئید های پلی آروماتیک – آروتینوئید، آداپالن، تازاروتن

رتینول، رتینال و رتینوئیک اسید دارای ویژگی‌های بیولوژیکی یکسانی با ویتامین A هستند. رتینوئید ها در فارماکوتراپی بیماری هایی مانند آکنه و روزاسه، پسوریازیس، سرطان، التهاب فولیکول های مو با علت باکتریایی، پیودرما، لوپوس اریتماتوز و ایکتیوز استفاده می شوند. رتینول اثر بیولوژیکی قابل توجهی بر بافت ها اعمال نمی کند اما پس از تبدیل شدن به متابولیت های فعال تر فعال می شود که مهم ترین آنها اسید رتینوئیک است که با عملکرد چند جانبه آن مشخص می شود.

ویتامین A و مشتقات آن، به ویژه رتینول، موادی هستند که روند پیری را به طور موثری کند می کنند. رتینول محلول در چربی به لایه شاخی نفوذ می کند و کمی به داخل درم نفوذ می کند. هنگامی که رتینول به کراتینوسیت می رسد، وارد داخل آن شده و به گیرنده مناسب متصل می شود.

رتینول فعالیت سلولی کراتینوسیت ها، فیبروبلاست ها، ملانوسیت ها و سلول های لانگرهانس را تحریک می کند. رتینول با تعامل با گیرنده‌های داخل کراتینوسیت‌ها، تکثیر آن‌ ها را تقویت می‌ کند، عملکرد محافظتی اپیدرمی را تقویت می‌ کند، از دست دادن آب اپیدرمی را کاهش می‌ دهد، از کلاژن در برابر تخریب محافظت می‌ کند و از فعالیت متالوپروتئینازها که مسئول تخریب ماتریکس خارج سلولی هستند، جلوگیری می‌ کند.

علاوه بر این، بازسازی فیبر های شبکه ای را افزایش می دهد و رگ زایی را در لایه پاپیلاری درم تحریک می کند. خواص محرک ویتامین A و مشتقات آن و همچنین ناپایداری آن ها از عواملی است که کاربرد آن ها را در محصولات آرایشی و بهداشتی و دارویی محدود می کند.

رتینوئیدها در پوست

رتینوئید ها پرکاربردترین ماده فعال در درمان های جوانسازی موضعی پوست هستند. آن ها به طور گسترده ای برای درمان بیماری های پوستی مختلف از جمله آکنه، چین و چروک، سرطان پوست، ایکتیوز و پسوریازیس استفاده می شوند. اختلالات رنگدانه مانند ملاسما نیز با استفاده از رتینوئید قابل درمان است.

با توجه به آکادمی پوست آمریکا (AAD)، رتینوئید های رایجی که می توانند در اشکال مختلف (ژل، سرم یا کرم) برای کنترل آکنه استفاده شوند عبارت اند از: آداپالن، ترتینوئین، تازاروتن و تازاروتن. آن ها را می توان به تنهایی یا در ترکیب با سایر محصولات استفاده کرد.

تصور می شود که آداپالن کم اثرترین درمان آکنه باشد، اگرچه در بین سایر اشکال رتینوئید به خوبی تحمل می شود. ترتینوئین دارای سطح متوسطی از تحمل و اثربخشی شناخته شده است. اگر چه تازاروتن بالاترین کارایی را دارد، اما تحریک پوست را غیرقابل تحمل می کند.

رتینوئید ها همچنین می توانند نقش مهمی در درمان هایپرپیگمانتاسیون ناشی از آکنه یا سایر بیماری های پوستی داشته باشند. هایپرپیگمانتاسیون یک بیماری شایع در افراد رنگین پوست است. آسیایی‌ ها، اسپانیایی‌ ها و سیاه‌ پوستان معمولاً از اشکال مختلف هیپرپیگمانتاسیون رنج می‌ برند، از جمله ضایعات آکنه و ماکول‌ های هیپرپیگمانته.

رتینوئید و چین و چروک

پیری پوست به دلیل زمان یا عوامل ذاتی با گذشت زمان اتفاق می افتد. از نظر بالینی، چین و چروک های ظریفی وجود دارد و پوست خشک به نظر می رسد. با این حال، پذیرفته شده است که متغیر های خارجی یا محیطی تأثیر بیشتری بر ظاهر پوست دارند و آن ها را به اهداف مناسبی برای درمان ضد پیری تبدیل می‌کنند.

اشعه ماوراء بنفش نور خورشید (UVR) به طور گسترده ای به عنوان عنصر اصلی محیطی که باعث پیری بیرونی یا پیری نوری می شود شناخته شده است. یک ارتباط بین سیگار کشیدن و چین و چروک وجود دارد که نشان می دهد مصرف تنباکو یک عامل خطر مستقل برای تسریع پیری پوست است. به خوبی شناخته شده است که آلودگی هوا به پیری پوست کمک می کند و باعث ایجاد چین و چروک می شود. برای دیدن عوامل دیگر مربوط به چین و چروک می نواندی به مقاله ” با چین و چروک صورت چه کنیم؟ ” مراجعه کنید.

رتینوئید ها نقش مهمی در روند ضد پیری پوست دارند. اشکال مختلف رتینوئید ها در طول سال ها کاربرد های فراوانی در مراقبت های پوستی و زیبایی پیدا کرده اند. رتینول به مدیریت چین و چروک، خطوط ظریف و بافت پوست کمک می کند. رتینیل استرها و رتینالدئید دارای خواص تثبیت کننده هستند و می توانند درمان چین و چروک را تسهیل کنند.

رتینوئید و آکنه

آکنه و جوش صورت از جمله مشکلات پوستی می باشد که افراد را در هر سنی و با هر نوع جنس پوستی درگیر می کند.

اگر آکنه متوسط تا شدید دارید که با درمان های دیگر بهتر نشده است، رتینوئید ممکن است به بهبود آکنه ها کمک کند. هنگامی که رتینوئید ها روی پوست پخش می شوند، می توانند منافذ را باز کنند و به سایر کرم ها و ژل های درمانی اجازه می دهند بهتر عمل کنند. رتینوئید ها همچنین با جلوگیری از مسدود شدن منافذ سلول های مرده، شیوع آکنه را کاهش می دهند. با پاک کردن آکنه و کاهش شیوع، ممکن است تشکیل اسکار آکنه را نیز کاهش دهند و در نهایت بافت پوست را بهبود می بخشد و آن را صاف می کند.

چگونه باید استفاده از رتینول را شروع کنید؟

اگر تازه به سراغ رتینوئیدها می‌روید یا پوست شما مستعد تحریک می باشد و یا حتی اگر پوست شما مستعد تحریک نمی باشد، ممکن است متوجه شوید که وقتی مشتقات ویتامین A به روتین مراقبت از پوست شما وارد می‌ شود، پوست شما واکنش‌ پذیر می شود.

توصیه ای که می شود این است که در ابتدا از مقدار کمی از محصول رتینول یک شب در میان استفاده کنید تا از این عوارض جانبی جلوگیری شود. همچنین برای نواحی حساس زیر چشم، از رتینوئید ملایم‌ تری در پایه کرم استفاده شود بهتر است.

برای مقابله با هرگونه تحریک احتمالی، خشکی پوست یا پوسته پوسته شدن پوست صورت، بهتر است بعد از استفاده از این محصولات به دنبال آن از مرطوب کننده استفاده کنید.

از طرفی برای شروع و استفاده از این محصولات بهتر است با دو بار در هفته شروع کرده و سپس به تدریج در طول یک ماه به هر شب افزایش دهید. از طرفی متخصص پوستی توصیه می کند که بعد از شستن صورت حدود 30 دقیقه صبر کنید تا روغن های طبیعی صورت برگردند.

برای دیدن محصولات ربوط به رتینوئید ها می توانید به بخش سرم در قسمت مراقبت پوست مراجعه کنید.

رتینوئید ها پوست را نازک می کنند؟

معمولاً این باور وجود دارد که رتینوئید ها پوست را نازک می کنند، زیرا یکی از عوارض جانبی در اولین شروع استفاده از رتینوئید لایه برداری پوست است، اما این جریان کاملا برعکس است. از آنجایی که رتینوئید ها تولید کلاژن را تحریک می کنند، در واقع به ضخیم شدن پوست کمک می کند. استفاده از این محصولات مفید است زیرا یکی از نشانه های طبیعی افزایش سن نازک شدن پوست است.

آیا رتینوئید ها پوست را نسبت به خورشید حساس تر می کنند؟

بسیاری از مردم نگران این هستند که استفاده از رتینوئید ها پوست آن ها را در برابر آفتاب حساس تر کند. رتینوئید ها در نور خورشید تجزیه می شوند و باعث ناپایدار شدن و کاهش اثربخشی آن می شوند. به همین دلیل است که آن ها در ظروف مات فروخته می شوند و برای استفاده در شب توصیه می شوند.

اما رتینوئید ها به طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفته اند و با قطعیت نشان داده اند که خطر آفتاب سوختگی را افزایش نمی دهند. با این حال، این امر اجازه نمی دهد که در زیر نور خورشید بدون محافظت مناسب در برابر آفتاب بیرو بروید.

عوارض جانبی رتینوئید ها چیست؟

مهم است که به یاد داشته باشید که رتینوئید ها می توانند بسیار واکنش پذیر باشند و در صورت عدم استفاده درست و مناسب با توجه به نوع پوست خود، باعث ایجاد انواع عوارض جانبی ناخواسته شوند. این عوارض عبارت اند از: قرمزی، خشکی، لایه برداری، پوسته پوسته شدن، درد و التهاب.

به همین دلیل بسیار ضروری است که میزان مصرفی خود را به درستی دریافت کنید و تحمل خود را به آرامی افزایش دهید.

آیا می توان رتینوئید را با سایر اکتیو ها مخلوط کنیم؟

از نظر فنی دلیلی وجود ندارد که نتوانید رتینوئید را با دیگر اکتیو ها ترکیب کنید، اما اگر گروه رتینوئید های را قرار است وارد روتین پوستی خود کنید، ممکن است بخواهید رتینوئید خود را با یک عامل تسکین دهنده تر مانند هیالورونیک اسید به جای یکی که می تواند باعث تحریک بیشتر مانند ویتامین C شود، ترکیب کنید. برای نتایج مطلوب، حداقل 30 دقیقه قبل از استفاده از هر سرم یا مرطوب کننده دیگری روی رتینوئید خود صبر کنید.

آیا درصد قوی‌ تر رتینوئید ها نتایج بهتر یا سریع‌ تری می‌ دهد؟

بسیاری از افراد فکر می‌ کنند که بهتر است مستقیماً از قوی‌ ترین فرمول رتینوئید های استفاده کنند و معتقدند که نتیجه بهتر یا سریع‌ تری را به دست می آورند. اما این یک باور اشتباه است و معمولاً اینطور نیست و حتی استفاده از رتینوئید قوی تر اصلا توصیه نمی شود  زیرا انجام این کار حتی می تواند عوارض جانبی آزاردهنده ای که بالاتر به آن اشاره شد را به همراه داشته باشد.

برای استفاده از رتینوئید ها، بهتر است از پایین ترین میزان آن شروع کنید تا پوست شما نسبت به آن دوز تحمل بهتری پیدا کند و کم کم و به مرور میزان دوز آن را افزایش دهید، تا نتایج بهتری به دست آورید.

آیا رتینوئید ها پوست را لایه برداری می کنند؟

این که رتینوئید ها سبب لایه برداری پوست می شود یک تصور غلط است که به طور گسترده باور می شود. از آنجایی که رتینوئید ها مشتقات ویتامین A هستند، در واقع آنتی اکسیدان در نظر گرفته می شوند.

علاوه بر این، آن ها یک عنصر ارتباط دهنده سلولی هستند. این بدان معنا است که وظیفه آن ها ارتباط برقرار کردن با سلول های پوست و تشویق آن ها به سلول های سالم تر و جوان تر بودن می باشد که به سطح پوست راه پیدا کنند.

به راحتی می توان تصور کرد که پوست در حال لایه برداری است زیرا برخی از عوارض جانبی آن لایه برداری و پوسته پوسته شدن است. با این حال، این عوارض جانبی در واقع نتیجه تحریک و خشکی پوست بوده و تا زمانی این اتفاق ادامه دارد که پوست سازگار شود، زیرا رتینوئید ها توانایی پاک کردن یا حل کردن سلول های مرده پوست را ندارند.

آیا افراد دارای پوست حساس می تواند رتینوئید ها را تحمل کند؟

شهرت رتینوئید ها به این است که آن ها یک ماده خشن هستند. مطمئناً، رتینوئید ها می توانند کمی تهاجمی باشند، اما افرادی که پوست حساس دارند هنوز هم می توانند با کمی تغییر از آن ها استفاده کنند.

بهتر است با احتیاط یک یا دو بار در هفته شروع کنید. اغلب توصیه می شود که آن را روی مرطوب کننده خود قرار دهید یا با مرطوب کننده خود مخلوط کنید.

سخن پایانی

در نهایت اگر علاقه مند به درمان یا اقدامات پیشگیرانه برای چین و چروک، خطوط ریز، رنگدانه، جای زخم و موارد دیگر هستید،و در اواخر دهه 20 یا اوایل 30 سالگی به سر می برسد، می تواند زمان مناسبی برای شروع استفاده از رتینوئید ها برایتان باشد.

منابع:

https://www.beautypie.com/blog/how-to-use-retinol

https://www.vogue.com/article/retinol-retinoids-guide-fine-lines-sun-damage-healthy-glow

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6791161/